DANE KONTAKTOWE
41-902 Bytom, ul. ks. Koziołka 3
tel. 32 281 31 85
e-mail:
wnmp_bytom@kuria.gliwice.pl
PROBOSZCZ:
- ks. Piotr Kopiec
WIKARIUSZE:
- ks. Paweł Gwóźdź
- ks. Artur Sznajder
ZGROMADZENIE ZAKONNE:
Kongregacja Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza ? SMCB
41-902 Bytom, ul. Krakowska 30, tel. 32 281 79 89,
e-mail: sekretariat@centrum-boromeuszki.pl
DATA POŚWIĘCENIA KOŚCIOŁA:
parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP: 1231 rok
Ducha Świętego: 1721 rok
ODPUSTY:
- w kościele parafialnym: 15 sierpnia
- w kościele pw. Ducha Świętego: Uroczystość Zesłania Ducha Świętego
WIECZYSTA ADORACJA:
4 października
PORZĄDEK MSZY ŚW.:
w niedziele i święta:
7.00, 9.45 (w rycie trydenckim w kościele pw. Ducha Świętego), 11.00 (dla dzieci), 12.15, 19.00
w I soboty miesiąca: 16.30 (w jęz. niemieckim) w dni powszednie: 7.00, 18.00
LICZBA MIESZKAŃCÓW:
7 500, liczba wiernych: 5 000
ULICE NALEŻĄCE DO PARAFII:
Browarniana, Chorzowska 1?7 i 8, Chrobrego 2?20, Gliwicka, Głęboka, Jagiellońska 13?27, Jainty 8?20, Józefczaka 12?27, Karola Miarki 1?14 i 7?15, Katowicka 17?22, Korfantego 1?37 i 2?32, Kościelna, ks. Koziołka, Krakowska, Krawiecka, Mariacka, Matejki 22?52 i 19?41, Moniuszki 16?32, Murarska, Piastów Bytomskich, Piłsudskiego 56?72 i 57?69, pl. Akademicki, pl. Grunwaldzki, Podgórna, Dra Rostka 4?28, Rycerska, Rynek, Rzeźnicza, Siemianowicka 2?32, Sikorskiego 2?12, Smolenia 25?36, Strażacka, Szkolna 1?2a i 9?9a, Szymanowskiego, Wałowa 1?9, Webera 1?6, Żeromskiego 13?21 i 28?40, Żołnierza Polskiego
INNY KOŚCIÓŁ:
- pw. Ducha Świętego (ul. Krakowska)
KAPLICA:
- pw. Ducha Świętego w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym (ul. Krakowska 30)
KSIĘGI METRYKALNE:
Parafia prowadzi księgi chrztów i ślubów od 1676 roku oraz zgonów od 1761 roku
CMENTARZ:
- parafialny przy ul. Powstańców Śl. (na terenie par. św. Barbary)
SZKOŁY:
Zespół Szkół Administracyjno-Ekonomicznych i Ogólnokształcących, Liceum Ogólnokształcące nr 4, Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia, Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa, Szkoła Podstawowa nr 3
POPRZEDNI PROBOSZCZOWIE:
- ks. Eugeniusz Piotrowski (1982?1993)
- ks. Henryk Mokros (1993?1998)
KAPŁAN POCHODZĄCY Z PARAFII:
- ks. Grzegorz Sokalski ? 2001
SIOSTRA ZAKONNA POCHODZĄCA Z PARAFII:
- s. Beata Kulińska BPS (Siostry Miłości Naszej Pani Dobrej i Nieustającej Pomocy)
KAPŁAN POCHOWANY NA TERENIE PARAFII:
w krypcie kościoła:
- ks. Emanuel Buchwald (? 22.12.1921)
Z DZIEJÓW PARAFII:
Pierwsza wzmianka wymieniająca miejscowość ?Bitom? pochodzi z 1105 roku. Pierwotnie cała Ziemia ytomska stanowiła jedną parafię z kościołem pw. św. Małgorzaty, wzmiankowanym po raz pierwszy w 1201 roku. Prawdo- podobnie w 1200 roku ? po wzniesieniu nowego grodu bytomskiego przez księcia Mieszka Raciborskiego, mógł powstać kościół i parafia Wniebowzięcia NMP (tradycja podaje 1231 rok). Pierwsza źródłowa wzmianka o kościele ?sanctae Mariae in Bitom? pochodzi z dokumentu papieża Innocentego IV z 4 czerwca 1253 roku, zatwierdzającego posiadłości wrocławskich benedyktynów. W latach 1400?1810 parafia Wniebowzięcia NMP była prepozyturą premonstratensów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, a terytorialnie do 1821 roku należała do diecezji krakowskiej. W 1543 roku do arafii przyłączono kościół św. Małgorzaty. Od 1810 roku (po sekularyzacji i kasacie zakonów) obowiązki duszpasterskie spełniało duchowieństwo diecezjalne ? w tym tak znakomici duszpasterze, jak ks. Józef Szafranek, poseł na Sejm i działacz społecznościowy (1840?1874), ks. Norbert Bonczyk, poeta ? ?Homer Śląski? (1874?1893), i ks. Wacław Schenk (1957?1982), profesor KUL, propagator odnowy liturgicznej w Polsce po II Soborze Watykańskim .
Uprzemysłowienie i szybki rozwój demograficzny spowodowały, że na pierwotnym terytorium parafii Wniebowzięcia NMP powstały nowe parafie i lokalie: Chorzów ? św. Barbary (1852), Godula ? Ścięcia św. Jana Chrzciciela (1866), Zgoda ? św. Józefa (lokalia 1869), Lipiny ? św. Augustyna (1888), Chorzów ? św. Jadwigi (1889), Bytom ? Świętej Trójcy (1888), Orzegów ? św. Michała Archanioła (1894), Łagiewniki ? św. Jana Nepomucena (1894), Świętochłowice ? św. Apostołów Piotra i Pawła (1894), Szombierki ? Najświętszego Serca Pana Jezusa (1904), Hajduki (Chorzów- Batory) ? Wniebowzięcia NMP (1908), Chorzów ? św. Józefa (1912), Chropaczów ? Matki Bożej Różańcowej (lokalia 1915), Bytom ? św. Jacka (1915), Brzeziny ? Najświętszego Serca Pana Jezusa (1919), Nowy Bytom ? św. Pawła Apostoła (1925), Bytom ? św. Józefa i Najświętszego Serca Pana Jezusa (1928), Bytom ? św. Barbary (1931), Chorzów ? św. Antoniego (1934), Chorzów ? św. Franciszka (1935), Czarny Las ? Ducha Świętego (1935), Bytom ? Świętego Krzyża (1940), Bytom ? św. Małgorzaty (1940), Bytom ? św. Wojciecha (1952), Bytom ? św. Anny (1986).
Obecny kościół parafialny jest najstarszym zabytkiem miasta. Według kronikarza klasztoru norbertanów wrocławskich Mikołaja Liebentala (XVI wiek), kościół wybudowano w 1231 roku. Z tego okresu zachowała się dwuprzęsłowa, wczesnogotycka część głównej nawy i prezbiterium. W 1432 roku husyci, którzy zajęli Bytom, splądrowali kościół. Po pożarze miasta w 1515 roku świątynię powiększono o późnogotycką część zachodnią z wieżą oraz o nawy boczne (ok. 1530 rok). W latach 1565?1632 kościół znajdował się w rękach protestantów. W czasie wojny trzydziestoletniej kościół dwukrotnie plądrowano (w 1627 i 1643 roku). W 1675 roku budynek padł ofiarą pożaru, w wyniku którego całkowitemu zniszczeniu uległo wyposażenie świątyni. W krypcie kościoła w 1827 roku złożono trumny z doczesnymi szczątkami panów ziemi bytomskiej ? hrabiów Henckel von Donnersmarck, przeniesione z zsekularyzowanego w 1810 roku kościoła Franciszkanów. Ostatnia większa przebudowa kościoła miała miejsce w latach 1852?1857, wg projektu architekta Koepkego i budowniczego Augusta Hanniga. Wieża kościoła zyskała charakterystyczną neogotycką nadbudowę, a fasadę zachodnią zwieńczono neogotyckim szczytem. Ponownie wykonano sklepienia kościoła. Poświęcenia kościoła w imieniu biskupa wrocławskiego dokonał ks. dziekan Alojzy Ficek z Piekar Śląskich 5 października 1857 roku. Przebudowę neogotycką świątyni sfinalizowano w 1876 roku. W latach 1935?1938 kościół poddano gruntownej renowacji. Na skutek działań wojennych w 1945 roku doszło do znacznych uszkodzeń kościoła. 28 stycznia tego samego roku z rąk żołnierza sowieckiego zginął na plebanii wikariusz, ks. Kurt Lerch (jezuita).
Powojenne naprawy kościoła wykonywano w latach 1957?1967, a najnowsze prace remontowo-konserwatorskie prowadzone są od 1999 roku. 22 października 2006 roku obchodzono 775. rocznicę poświęcenia kościoła i erygowania parafii.
Spośród licznych zabytków do szczególnie cennych zaliczyć trzeba obraz Matki Boskiej Bytomskiej, namalowany temperą na deskach lipowych, na złotym grawerowanym tle, w drugiej ćwierci XV wieku. Obraz w czasie dominacji protestanckiej w mieście został usunięty z ołtarza, a w 1863 roku został przekazany do kaplicy św. Józefa w Szombierkach. Obraz powrócił do parafii w 1972 roku, ale w kościele ? ze względów bezpieczeństwa ? umieszczono jego kopię, zmieniając kilkakrotnie miejsce jej ekspozycji. Obraz poddany został pracom konserwatorskim w Krakowie i w grudniu 2016 roku powrócił na swoje pierwotne miejsce ? do kaplicy mariackiej po prawej stronie prezbiterium kościoła. Nowy ołtarz (z wykorzystaniem elementów wcześniejszych aranżacji) zaprojektowała pracownia konserwatorska ?ANTIQUE STYLE? państwa Łęgowskich z Katowic. Uroczystość poświęcenia ołtarza, której dokonał biskup Rudolf Pierskała z Opola, odbyła się 18 grudnia 2016 roku.
Na terenie parafii znajduje się poszpitalny kościół pw. Ducha Świętego. Pierwszy szpital na Ziemi Bytomskiej założył w 1299 roku książę bytomski Kazimierz. Znajdował się on za murami miasta w pobliżu bramy Krakowskiej i prowadzony był przez zakon bożogrobców z Miechowa, rezydujących w pobliskim Chorzowie. Razem ze szpitalem powstała kaplica pw. Ducha Świętego. W 1721 roku proboszcz chorzowski, ks. Stanisław Stępkowski, wzniósł nowy kościół, utrzymany w stylu barokowym, na planie ośmioboku. Wyjątkową ozdobą są jego barokowe ołtarze. W latach 1941?1946 funkcjonowała przy kościele kuracja pw. Ducha Świętego, a jej terytorium wydzielono z parafii Wniebowzięcia NMP i św. Jacka. Księgi metrykalne, obejmujące okres od 15 grudnia 1941 roku do 31 grudnia 1946 roku, znajdują się w parafii Wniebowzięcia NMP. W 1991 roku kościół wyłączono z użytku i do 2008 roku prowadzono prace remontowe.
